Тукай әдәбиятта

Белмим, кайсы таулар күкрәгеннән Һәйкәлеңнең ташы, тимере, — Тик син үзең халык йөрәгеннән, Халык мәхәббәте — синең исемең.Халык гомере — синең гомерең.

  (Габдулла әфәнде Тукаев намына)   Син бер гөлме? Милләт бакчасыныңГөлләренә баскан былбылмы? Син сайрыймсың хисле шигырьләрне? Телләреңә баскан былбылмы?   Әллә исмең гали, җисмең бер нур, Хакның җиргә иңгән мәләге? Әллә зур күңелле, көчле...

Көтмәгәндә кайгы салды безгә бу көндә фәләк:Әй, сөекле яшь шагыйрькәй, син югалдың иртәрәк. Тар күреп бу чикле тормышны үз башына,Кайтты: «нәфсе мотмаиннәң»1 инде үз «алласына». Гали рухың бу түбән дөньяны һич тиңсенмәде,Тик бүтән дөньяга китте,...

Төн иде, моңнар беләнЧиртеп сазын ул җырлады,Моң белән, хәсрәт беләнТулган иде бар җырлары.   Тыңлады урман вә таулар,Тыңлады ай, йолдызы…Шул моңыннан уйга талдыҖир кызы һәм күк кызы.   Атты таң әкрен генә һәмСүнде йолдыз, сүнде...

Нурларыңда ил бизәнде, җырларыңда рухка җан,Җырладың төннәр карасын, синдә таптык җанга ял. Көчләреңне, сөтләреңне эчте этләр төркеме,Син күрәлми гүргә кердең якты илнең күркеме. Таң туар бер, булмый калмас, син, шагыйрь, күралмадың,Җырларыңны чын ирекле елда җырлый...

Азмы кимсетте, ятим, дип яшьлегеңдә күп кеше,Азмы сәд чикте юлыңа тәкъдиреңнең һәр эше. Азмы ваксытты җаныңны җир йөзенең тормышы,Азмы йөртте үз дигәнчә язмышыңның төзелеше. Рәнҗи халкың җаны тик зур мохитнең бүлегенә.Кайсы бүлектер сәбәп булды вакытсыз...