ТАТ РУС ENG

Сыбызгы

Кечкенә чагында миңа бервакыт утыз тиен кадәр бакыр акча бирделәр. Бу кадәрле байлыкка куанып, мин дәрхаль уенчыклар сатыла торган кибеткә йөгердем дә, шул һәммә акчамны биреп, бер Сыбызгы алдым. Мин мондый бәхетле алуга шатлана-шатлана өйгә кайттым. Кайткач, Сыбызгыны бер дә кулымнан төшермичә, бертуктамый сызгыртып йөреп, өйдәгеләрнең һәрберсенең тынычлыгын качырдым.

Кечкенә сеңелләрем, минем Сыбызгыга никадәр түләгәнемне белгәч, миннән бик көлделәр: «Ул аның ярты хакына да тормый», — диделәр.

Соңыннан минем күз алдыма, әгәр Сыбызгыга шулкадәр акча бирмәгән булсам, калган акчага алынырлык әллә никадәр матур-матур уенчыклар килә башлады. Җитмәсә, тагы миннән кычкырып-кычкырып көләләр. Мин хурланып җылый башлыйм. Шулай итеп, Сыбызгы миңа шатлык урынына хәсрәт кенә бирде, вәләкин бу хәсрәтнең ахыры минем өчен яхшы булды. Мин бу бәхетсез сәүдәне һичбер вакыт исемнән чыгармас булдым. Бундан соң, кайчакта бер-бер нәрсә сатып алырга тугры килсә, үз-үземә: «Сыбызгыга артык бирмә!» — дия идем дә, акчам кесәдә кала иде.

Бара-бара мин үстем. Дөнья күрә вә кешеләр арасына керә башладым. Күрәм ки, кешеләрнең күбесе Сыбызгыга бик кыйбат түлиләр.

Бәгъзе кешеләр, халыкның ихтирам вә баш июен үзенә тарту өчен, әллә никадәр хәйлә, мәкерләргә чумып, артына карамыйча, әллә никадәр маллар түгеп, гакыйбәт фәкыйрьләнеп, мискинләнеп калалар. Буйларны күргән чакта мин: «Ай-яй, бу кеше Сыбызгыны кыйбат алды», — дип уйлыйм.

Үзенең капчыгын кабартыр өчен генә дөньяның барча рәхәтләрен, бәхетләрен, изге эшләрен, дустлык вә кешелек хисләрен кире каккан Саранны күргәндә: «Мискин кеше бу! Сыбызгыга никадәр күп түләде бит!» — дим.

Бер рәхәт вә тәмлене сөюче Ялкауны, вак кына ләззәтләр өчен әллә никадәр киләчәкле эшләрне бер якка куючыны күргәндә: «Бичара кеше! Сыбызгыга ничаклы артык түләгәнеңне белмәвең һәм эшнең соңын уйламавың берлә син нинди кызганычсың!» — диясем килә.

Бик ялтыравыклы, кыйбатлы киемле, ифрат бай җиһазлы вә артык бәһале ат, вә фәйтунлы бер Мутның шартлавын күргәндә: «Киләчәккә бер дә күзе җитми шул, ул Сыбызгының үзенә нигә төшкәнен соң гына сизә шул», — дип куям.

Матур гына, сөйкемле генә бер Кызның бер тупас, түбән фикерле Кешегә кияүгә чыкканын күрсәм: «Нинди кызганыч Кыз соң, ул үзенең Сыбызгысына шулхәтле кыйбат түли!» — дип уйлыйм.

Бер сүз белән генә әйткәндә, бәхетсезлекләр инсаннарның мал бәһасен белмәүләреннән вә үзләренең Сыбызгыларына ифрат артык түләүләреннән түгелме соң?

Гакыйбәт — ахырда.


Комментарий язарга


*