Neden uyuklarsın köylü,
Bahar erişti ve yetişti
Çimenler senin evinde;
Kalk, uyan, doğrul!
Kendi kendine bak:
Kim idin, kim oldun?
Ne kadar malın var?
Harmanda yok tohumun,
Ekin yok biçecek.
Atın var pek arık,
Üç kuruşluk.
Malım yok diye ağlama,
Kendinde ara kabahati.
Harman et ekini, toprak iyi,
Alırsın dünya kadar mahsûlü.
Ekinini biçmemiş,
Ot yığınını tanzim etmemişsin,
Sen tembelsin,
Hanımın da yok.
Hatırından çıkarma,
Seni varlıklıyken,
Dostların pohpohladı,
Önünde, arkanda.
Sen nereye gitsen,
Yerin, en üst köşeydi.
Artık parasız, çok daha,
Rahat uyursun mezarda.
Malının bittiğini,
Anlayınca dostların,
Önünde, ardında
El çırpıp güldüler.
Ekmemiş çavdarını,
Yatar kırda yetim.
Gücenmezsen,
Birkaç söz söyleyeyim.
Ekmemiş çavdarını,
Bir yıllık mahsûlünü,
Rüzgâr dağıtmakta,
Serçeler toplamaktadır.
Artık kış bastırdı,
Mahsûl kaldırıldı.
Kızaklar altında,
Ak karlar çıtırdamakta.
Sende tembellik,
Hanımında anlayışsızlık,
Nerede kış için azık,
Açlıktan koruyacak?
Komşuların mahsûlü yükleyip,
Şehirde sattılar,
Çok miktarda kışlık hazırlayınca,
Ayaklarını uzatıp, yattılar.
Çektiler çift atı,
Ev yaptılar meşeden,
Senin ise evinde aş yok,
Sineği doyuracak kadar bile.
Evin çamur yığını gibi,
Beli bükük ihtiyar gibi.
Kemirerek eski ipi,
Yiyorsun kıtlıktan çıkmış gibi.
Hanımın, yavrun aç,
Yiyecek birşeyyok,
Bu hâli görmektense,
Evini terk et, kaç.
Komşular zenginleşti,
Yemekleri yağ oldu.
Tembellik edip, fakirleşince,
Cüzdanın boşaldı.
İmeceyle çalıştılar,
Topladılar mantarları.
Her mihnetin sonunda
Huzur dolu günler de var.
Tanrım yatmakla yalnız,
Vermez malı sebepsiz;
Palton yırtık pırtık,
Gömleğin ise düğmesiz.
Doğru söz söylenince,
Geniş gönlün daralıyorsa,
Yerinden kıpırdama,
Uyukla dur, öyleyse.
(1905)
Çevirmen: Dr. Fatma Őzkan
(Чыганак: Abdullah Tukay’in şiirleri. — Çevirmen Dr. Fatma Őzkan. — Türk Kültürünü Araştirma Enstitüsü, 1994).
(Источник: Abdullah Tukay’in şiirleri. — Çevirmen Dr. Fatma Őzkan. — Türk Kültürünü Araştirma Enstitüsü, 1994)
Г.Тукайның бу шигыре татарча: Мужик йокысы, Mujik yoqısı
Это стихотворение Г.Тукая в переводе на русский: Просыпайся, мужик! (Перевод В.С.Думаевой-Валиевой)