Sokaklarda gezerken ben, bilmeden,
Dururum ve anlarım.
Görürüm, bir talebe mektebe gider,
Oturup muhasebe eder ve yorulur.
Delik çizme, yırtık gömlek ile,
Boralı günde tutmuş mektebin yolunu.
Soğuğun zemheriri, zehri keskin,
Gah durur, gah atlar.
Yan vücûdu açılmış, parlamaktadır,
Soğuktan donmuş, tir tir titremektedir.
Örter göğsünü, rüzgârdan kaçar,
Ne kadar örtse de, rüzgâr onu açar.
Görünce böyle garip hâlde onu,
Kanım kaynadı, yakınlık duydum ona.
Görünce o zavallıyı, yaralı kalbim,
Azap duydu vicdanım, ezildi ruhum.
Gözümü diktim, ona söyledim şiir,
Bu yolda samimiyet gösterdim açıkça.
Dedim, ey yeryüzündeki melek,
Ümitsin sen bu millete her işte.
Unutma kıyafetinin yırtığından,
Pantolonunun kırışığından, buruşuğundan.
Uçarak in, çocukluk beşiğinden,
Sımsıkı tut, ayrılma mektep eşiğinden.
Senin fakirliğindir fahrin, unutma,
Böylesine boş şeyler için gam yeme.
Vardığın bu yol, eslâfın yoludur,
Bu yolla yetişmiştir, bütün ileri gelenler.
Bu âlem, bil, fakirlik âlemidir,
Geçici bir hakirlik âlemidir,
Sonsuz mutluluktur mânâsı,
Sonu yüceliş, ilerleyiş, yükseliştir.
Bu âlemde edipler yükselmiştir;
Bütün dünyayı ay gibi parlatmıştır.
Senin de yükselir birgün makamın,
Yazılır, muhtemelen, altınla adın.
Ana babanızın sevincisiniz,
İki cihanda yüz akısınız,
Müslümanların ortak noktasısınız,
Temiz dinimizin paklığısınız.
İlim kilidinin anahtarı sizsiniz.
İlerleme göklerinin merdiveni sizsiniz.
Maârif bahçesinde gezinin,
Geçim derdiyle yanmasın için.
Kendini zenginlerden aşağı görme,
Arasıra börek yemeğe koşma.
Karartma kalbini, yiyip geğirme,
Tarladaki çekirge gibi zıplama.
Börek ile ilim bağdaşamaz,
Azimli insan, ölünceye kadar yılmaz.
Sır verme, söyleme karnının aç olduğunu,
Cimriden bekleme iaşeni.
Öl açlıktan, yemek umma cimriden,
Ümit et rızkını Rahman-ı Rahim ‘den.
Harislik gayet esfeldir, sefndir,
Talebelerin rızkına Tanrı kefildir.
Titremesin kalbin bu sözle,
Cimriye asla tenezzül etme.
Ve sonra, ayrılıp gittim mâteessüf!
Teessüf, yüz teessüf, bin teessüf!
O bir tarafa, ben diğer tarafa,
Bırakıp gittim, koyarak panzehir onun zehrine.
(1906)
Çevirmen: Dr. Fatma Őzkan
(Чыганак: Abdullah Tukay’in şiirleri. — Çevirmen Dr. Fatma Őzkan. — Türk Kültürünü Araştirma Enstitüsü, 1994).
(Источник: Abdullah Tukay’in şiirleri. — Çevirmen Dr. Fatma Őzkan. — Türk Kültürünü Araştirma Enstitüsü, 1994)
Г.Тукайның бу шигыре татарча: Шәкерт, яхуд бер Тәсадеф,
Şäkert, yaxud ber Täsädef
Это стихотворение Г.Тукая в переводе на русский: Шакирд, или Одна встреча (Пер. П.Шубина)
Это стихотворение Г.Тукая в переводе на русский: Шакирд или Одна встреча (Пер. В.С.Думаевой-Валиевой)