Тукай сәнгатьтә

1. Йөгереп чыгар кебек Тукай-Кырлай авылы… Урамыннан Тыныч кына ничек үтәсең, — Кәләпүшен тотып, тыкырыктан Йөгереп чыгар кебек көтәсең… Аны сагынып, аны көтеп таллар Еламсырап башын игәнме? Ничек көтмәсеннәр — ишеткәннәр «Ул һаман да яши»...

Ул ятим дә, ул мескен дә диеп Сөйләнелгән элек-электән, Күз алдына аны боек итеп Китерергә күпләр күнеккән. Әйтерсең лә Тукай бар гомерен Арка туңып кына яшәгән? Ләхәүләсен укытып Ишмиләрнең Яшен булып шагыйрь яшьнәгән! Әйткән сүзе...

Ишеттем мин читтә «Туган тел»не, Халкым, нинди моңлы көең бар… Тукаемны йотылып тыңлаганда, Тамагымда кайнар төер бар. Кем ничектер, әмма мин бу җырны Тыңлыйм да гына тыңлыйм, туялмыйм. Әсәрләнәм сабый бала кебек, Ир булсам да...

…Ярты тәрәзәгә кадәр — кибәк, Чыпта белән ишек тышланган. Күрмәгәндә сөлгеләрне чәйнәп, Бозавы да шунда кышлаган. Чалгы пәке белән сырлый-сырлый, Әрәмәдән кискән таякны, Мич башында кайнар арышка мин Азмы утырдым күмеп аякны… Ишеткәнгә әллә шул...

*** Тукай җирендә мин күңелгә моң сулыйм. *** Тукай. Дәрдемәнд. Бер чорда яшәсәләр дә, халыкны төрлечә күргәннәр. Алтын таулар хуҗасының да югалмас мөлкәте сызылып–сызылып шигырьләрендә калган. Үзе дә ачлыктан киселеп, инкыйлабтан соң дөнья кичкән. ***...