Мәкаләләр

«Өлфәт» гәзитәсенең 34 нче номерында сарих киная илә безем «Уклар» журналында «җим» вә «мим»ләри мәдех әйләмәк дугърысында гаять мөтәгассыйбанә «Сибирияле X. Мәхмүдев» имзасилә бер тәнкыйть язылмыштыр. Шулаймы? Ярый, шулай булса, тик Петербурда татар байларының аркасын...

Казан. «Бәянел корсак» гәзитәсенең идарәсендә Ахмакҗан бабайда «көфер» пичәтләре сатыладыр. Соратканнарга һәр тарафка буш җибәреләдер. Саратов. Татарларга шәһәрнең яхшы урамнарына кереп йөрергә ярамый, дип фәтва бирелгән. Шуның өчен Саратовтан узып киткән мөсафирләр, шәһәрнең яхшы урыннарында...

Күптән түгел Казанда «Азат» гәзитәсе вафат булган иде. Шуның фидиясе кемнәргә бүленгәне мәгълүм булмады. Мирас малы бүлендеме икән? Уральскидә бер варисмы яисә фидия алучымы минем «Азат»тан бер-ике тәнкә алачагым бар, дип дәгъва кыйлып йөри. «Азат»...

Байларның кулы кесәсенә керсә, муллаларның авызына тел керә. Байларның сәдакасы илән муллалар башына мәсих тарта, фәкыйрьләрнең сәдакасы илә маңкасын сөртә. Байлар өчен хак биреп хезмәт кыйлдырудан сәдака биреп йомышка кушу жиңелрәк. Байлар  үлсә,  оҗмахлы   икәнен...

— Собраниегә  казый  булыр өчен нишләргә кирәк? — Театруның хәрамлыгы вә хиҗабның лөзүме илә фәтва биреп* (* Йөзне каплап йөрү тиешлеген күрсәтеп биреп.), имамнардан приговор җыярга кирәк.

Казан җәмгыятел голямасы, диндә булмаган хиҗабны ихтирагъ итеп, дин исеменнән фәтва вирдектән соңра, хиҗабның тәэсире сәбәпле Казанда янә берничә фәхешханә ачылачак имеш. Җәмгыятел голяма — галимнәр;  монда  «муллалар» мәгънәсендә. Хиҗабны   ихтирагъ   итү — йөзгә   каплый  ...

Богырыслан өязе Мәчәләй һәм Әсәкәй карьяләрендә, Макарьяга зур фабрикантлар җыйналган кеби, зур-зур чалмалы муллалар җыйналалар икән. Монда бәләкәйрәк фирмалар мөәззин исемендә булалар. Мужиклар фатиха алмага гөруһ-гөруһ булып киләләр. Бу фатиха базарының башлыгы — Габбас ишан,...

Бай: — Хәзрәт,  кыз балаларны русча укытырга вә качмаенча йөртергә ярыймы? Ахун: — Юк, юк! Кыз-хатынга уку хәрам. Хосусән русча уку хәрам; соңра да хиҗаб, әлбәттә, фарыз! Бай: — Безгә бирәчәкеңез улан 180 сумны зәкяттән...

«И гыйззәтлү өтелгән халык! Крестьяннәргә җир бирергә ярамый, чөнки җир бирелсә, элгәредәй күп мәртәбә фәкыйрь булмакыңыз ихтимал. Мөсавәт мөмкин түгел. Әгәр халыкка тигез хокук бирелсә, инсанның кадере бетәчәк. Тагы да министрларны хөкем каршысында мәсьүлиятле кыйлынса,...

Гаҗаиб, кайсы кешеләр, ишан хәзрәтләренә яманлап, аларның кәрамәтләренә инкяр кыйлалар. Мин бик гаҗәпсенәм: әллә аларның бер дә ишан хәзрәтләр берлән мәҗлестә ултырганнары юк микән? Юхса, алар берлән ашка-суга йөрсәң, кәрамәтләре бик заһир була: алар, ким...