Иҗат

Yaşamak için yemek yemeli, Yemek yemek için yaşamamalı. (1913) Çevirmen: Dr. Fatma Őzkan (Чыганак/Источник: Abdullah Tukay’in şiirleri. — Çevirmen Dr. Fatma Őzkan. — Türk Kültürünü Araştirma Enstitüsü, 1994).

Büyük mutluluktur insana, hergün, her ân, iyileşmek; İyileşmek değil, olsa olsa, "iyiyim!" diye dem vurmak. (1913) Çevirmen: Dr. Fatma Őzkan (Чыганак/Источник: Abdullah Tukay’in şiirleri. — Çevirmen Dr. Fatma Őzkan. — Türk Kültürünü Araştirma Enstitüsü, 1994).

Dünya senin bakışlarınla göründü, ebedî gece, Gittin, arayıp sen onu aydınlatmağa, ideâl ateşiyle. Gayret ettin, durup dinlenmeden yürüdün, bu yolda sen, Azimle ileri gittin, bakmadan sağa sola, sen. Ben hâlâ şaşkınım, anlayamadım, ne olduğunu, Neden...

Gün doğar. Her gün hikmet ve mânâdan uzak iş görürüm. Gözümü kırpamam gece boyunca, uyuyunca da korkulu rüya görürüm. Yok yanımda gerçek dost, olsa da onu yabancı görürüm. Bilmem araştırmayı, ancak yüzlerde maske görürüm. Bitti...

                               1 Rusların bayramı geçip gitti. Hava soğuk, Kulaklarda, burunlarda uğuldar rüzgâr. Ilık, sobasız dükkânlarda satıcılar, Mallarını satarlar, soğuktan ellerini oğuşturarak. Zenginler, giymişler laştıan kürkü, tilki kürkü, Kendi fikirler ince Samanpazarı kürkü. Uzanmış eller, çıplaklık,...

Affet beni, bağışla, Tanrı’m benim. Pek sıktır huysuzlanarak ağlayışlarım; Bazen de yaramazlık ederek, Hiç yoktan bir ânda kötüleyişlerim. Affet Tanrı’m, babamı, annemi, Büyükannemi, ablalarımı, dedemi, ninemi. Huzurunda inci gibi gözyaşı dökerek, diliyorum, Kabul et Tanrı’m,...

Bizde imamların kuyruk olduğu zaman, Kuyruk sözünün, bize buyruk olduğu zaman, Falan söylemiş eskiler, filan söylemiş o, diye, Câhil mollanın emir verdiği zaman. Çıktı sonunda, bizde de bir kâmil insan, İyi anlayıp, takdir eden, mükemmel...

(Maykov’dan) Evvel zamanda vardı bir zengin insan, Çok yerdi, şişerdi karnı, dağ gibi. Issız sokaktan geçtiği zaman, Bir serçe geldi, uçarak. Serçe, evet serçe! İşle uçtu. Cıvıltılarla kondu, zenginin şapkasına, Cik çık ederek başındaki kürküne....

Devletin de olsa, büyük ormanı, çamı, kayını var; Devletindir gerçi ama, içeyim derse, rakısı var. Ne kadar şükretse de azdır köylü: Sonsuzdur ihsânı, îmânı ve vergisi. (1912) Çevirmen: Dr. Fatma Őzkan (Чыганак/Источник: Abdullah Tukay’in şiirleri....

  Paldır küldür gitmezdim, Rüzgârın sesini duymasaydim. Hislenip mani söylemezdim, Milletimi sevmeseydim.   Keyfi kaçan Rus, "ıhh!.." dese, Keyfi kaçan polis, "ah, tu, pis köyylü!" dese. Keyfi kaçan ihtilâlci, "ah, kötü casssssus!" dese, Ağır silâhlı...