Тукай – тәрҗемәдә

Dans müziği salonun içinde, gece koyulaşıyor, Çalıyor orkestra: "Tram tam-tam-ta-ta!" Bütün ellerde renkli çubuklar, Köşede üç kadın konfeti satıyor. Ne hoştur bu, halk hayran oluyor, Alkışlıyor herkes: "Şak şak da şak şak!" Alkışladıkça sıçrıyorlar, Pat...

Zayıf düşer millet, yanılır yanılmaz, Söner gençlerdeki ateş, yanar yanmaz. Işıklı ve millî hislerle dolu gönülde Bugün sıçanotu kadar bile nur bulunmaz. Kim yüz çevirmez milletinden, Gümüş ve altın putlara kim tapmaz? Oyuncak bulursa çocuk...

Konuşursak çeşitli milletler hakkında, Uzaktaki ya da yakında, Pekçok şey söyleriz haklarında, Hangi hasletler olduğunu her birinde. Ederek isnat onlara mülk ve malı: "Filan milletfalanlı ve filanlı". Deriz Osmanlılar hakkında: "Şanlı", Almanlar hususunda; "silahlı". Yahudiler...

Başından beri bildiğim hâlde insanın, Dıştan iyi görünüp, kötü olduğunu içinin, Nasıl da bulamadım iyi yolu, Uzatarak melunlara, Allah’sızlara eli? Neden aldandım yalan gülüşlere, İkiyüzlülük ettim, özümdeki ululuğa? Neden, aydınlığı seven hür kafa, Münafıkların karanlığında...

Bilmez hasta "deva" denilen kelimenin kadrini, Anlamaz sefil insan "izzet" kelimesinin kadrini, Bilmez hayvanlar "insanlık" kelimesinin kadrini, Zevksizler bilmez "şiiriyet" kelimesinin kadrini, Bilemez hikmetsiz insan "hikmet" kelimesinin kadrini, Taş kalpliler anlamaz "rikkat" kelimesinin kadrini, Ve...

Tende ruhum, çık, Tanrı’na yönel, git, dön geri! Gitti ruhların gıdası, döndü istibdat geri. Gülme sen de, bu alçak dünyaya sonsuza kadar, Ey güneş! Ebediyen çıkma, karar, bat tekrar. Bahardır diye başınızı kaldırmayın, güller, goncalar!...

Gönül arınır, bütün düşüncelerden, Dağılır fikirler, hallaç pamuğu gibi. Gönülde saklanan gizli hazine, Vakti gelince gider kendi yerine. Dökünce içimi, eder ruhum tatil, Edemem hiçbirini tahkik, ve tahlil. Bâzıları şimdi bana kızıyorlar, "Niye yazmıyorsun hiçbirşey",...

Severim her zaman bütün arkadaşlarımı, Onlara gösteririm gözümdeki yaşımı. Anlatırım ona endişe ve sıkıntımı, Söylerim tek tek yoğumu ve varımı. O pek sevimli görünür gözüme, Değer verir gibi herbir sözüme. Gözlerimi alamam onun gözlerinden, Işıklar...

(Maykov’dan muktebes) Şanslı bir insanım, çünkü hayat önümde hemen, Bütün canlılığı, bütün görünüşleri ile tastamam. Önümdeki mihnetin yerini gelecek alacak mı? Hayat aydınlanmakta, hareketlenip canlanmaktadır. Tan atsa, saçsa güneş ışıklar, öylesine canlanır, Aydınlanır, çağlar, uzaklarda...

Niçin, Bulakü’l-Hak’ta yoktur, sevgi ve merak? Herhalde, Bulak, gül ve reyhandan olduğu için uzak. Neden bu kadar menfur, Tatar yayınevi sahipleri? Bir kuruş harcasalar, paradan ayrıldık diye ağlarlar! Niçin korkar Tatar, dinî konular açılınca? Hepsi...