Тукай – тәрҗемәдә

Halka derstir tiyatro, ibrettir, Gönülde uyuyan derdi uyandırır. Tiyatro, aydınlığa, nura iletir, Geriye değil, saadete ulaştırır. Tiyatro, güldürüp eğlendirir, Geçip giden ömrü düşündürür. Orada, kendi hâlini görüp, gülersin, Gülünç ise, değilse ağlarsın. Görürsün hayatının nasıl...

Değirmen dönüyor, ancak öğütmüyor buğdayı, Zahmet çekme boşuna, zorlanarak yol ortasını eşme. Hüner çok cihanda, sen de başka sanat bul; Çarıklarınla pat pat yürümende ne fayda var? Çalışma boş yere, vakit var aczini ikrara: Senin...

Ömür nehri böyle akar, Bizi ileriye doğru çeker. Silinir gönülden kaygılar, Yavaş yavaş akar akar. Önümüzde yaşanacak günler var, Okur milletimiz, aydınlanır, Birgün gelir, sahip çıkar, Bu durum geçicidir. İrfanı ara, git haydi, İstidadın vardır...

(Mihail Yureviç Lermontov Hazretlerinin bir nasihati) Nastl derler? Sana "şâir" derler mi? Şiir yazmakla meşguldür derler mi? Semavi kelime! Halk onu anlar mıymış? Onu anlayanlar sâdece onlar mıymış? İkaz ediyorum: Özenme bu unvana, Bu tenbîhi...

Batarsın, sakın koşma, Nil’e karşı, Geri döner, tükürme yele karşı. Yiğit diye övmezler, çekme zahmet! Köpek, asla havlamasın file karşı. Geri düştü oku, Nemrut’un başına, Atıp bakmıştı Cebrail’e karşı. Yahudiler azap çektiler, kıyamete kadar, Karışıp,...

Kara yüzlüler, bize olmayacak şeyler teklif ettiler: Burada size yoksa hürriyet, sultanın ülkesine gidin, dediler. Gitmeyiz, orada işimiz buradakinden daha zordur, Burada casus on taneyse, orada onbeştir. Buradaki gibidir oradaki zorba askerler; Kamçılar aynı kamçı,...

                                  I Tam Kazan’ın ötesinde bir köy vardır, Kırlay derler, Şarkı söyleyince, "Tavukları şarkı söyler", derler. Gerçi orada doğmadıysam da, biraz kalmıştım; Toprağı az buçuk bellemiş, ekmiştim, biçmiştim. O köyün, hiç unutmam, her tarafı ormandı;...

Koşturup çift at, dosdoğru Kazan’a gidiyorum bakarak, Sürüyor atları arabacı, mahmuzlayıp tartaklayarak. Geceydi, sevinçle nurlar saçarak ay parlıyor, Esen hafif rüzgârda ağaçlar, yapraklar sallanıyor. Her taraf sessiz. Fikrim bana neler mırıldanıyor, okuyor, Nedense gözlerim ağırlaşıyor,...

Ayrıltp gitsem de senden, ömrümün taninda ben, Ey Kazan ötesi! Sana döndüm daha çok severek ben. O tanıdık kırlar, köşeler çekti evvelâ hissimi, Cezbedince, bırakmadı, çevirdi sonunda cismimi. Sıksa da, sende yetimlikler, fakirlikler beni, Ayırsa...

  İşçiler! Müjdeler size: Çıktı "Tavış"; Yüksel işçi! Bu sese kadar yüksel; "Tan"dan mahrum kalan zavallılar, "Tan" yerine "Tavış"a kavuş. "Tavış’nın işi, yalan ve riyalardan uzak olmaktır, Ak gönülden saf nağmelerce çıkan sestir; Siz işçiler...