Тукайга багышланган шигырьләр
Жыелганбыз татар иленнән без. Һай! Туган илем, бигрәк матур телең! Үзәкләр өзелә, яңгыраса җырларың, Һай! Матур илем, бигрәк тәмле телең. Аңласыннар иде, киләсе яшьләрең. Чит-ят илләрдә без, телне сагынабыз Һәй! Татарларым, газиз туганнарым. Матур үз...
Мондадыр безнең бабайлар түрләре, почмаклары; Мондадыр дәртле күңелнең хурлары, оҗмахлары. («Пар ат»)* (*Поэма “Гөлләр елы” китабында (1988) “Без – Тукайлы халык!” (өлешчә), “Утлы еллар” китабында (2003) “Шагыйрь чишмәсе”, “Сөюемнән мин бер чибәр идем” китабында (2005)...
Ул карашта… ил җанына сыенып, Төннәр буе көзге җилләр елый. Ул карашта… зеңләп тартылган күк, Бер мөкатдәс моңлы сазның кылы. Рәнҗү, кайтмаган үч… ул карашта Төбәлгәнме әллә утлы уктай? Карашыннан яраланган дошман – Дуэльләргә чакырмаган...
“Язмыш утлары” китабыннан Г.Тукайга багышлап Яланаяк йөргән сукмакларым, Малай чагым миннән еракта. Бишемдә чыңлап Тукай җыры, Гомерлеккә калды еракта. Гимн булып яңгырады җыры, Мин битараф түгел гаменә Чигә чәчләремә ак төшсә дә, Табынамын, димәк, әле...
(Шагыйрьнең 110 еллыгына) Көннән-көн ачыклана йөзең, Ачыласың, Тукай, чәчәк сыман, Чәчәктәге чык тамчысына Йолдызлары белән кояш сыйган… Һәр тамчыда синең йөрәк җылың, Ишетелә тамчы саен җырың, Тамчыларда диңгез хасил була, Һәр тамчыны татар итеп...
Әйе… Күпләр әйтте шигъри сүзен, Күтәрелеп биек менбәргә. Карап торды Тукай Уйлангандай: Дәвамыбыз, диеп, кемнәрдә? Шагыйрьләргә кытлык юк сыман да, Төрле дә күк хисләр-фикерләр, Тик нигәдер шигырьләрдән битәр Истә кала кебек… исемнәр. Исеменнән генә түгел,...
Нихәл, Тукай? Җанда нинди гамьнәр? Таш сыныңны сыгып аумыйсыңмы? Җан җылысы эзләп сиңа килдем,- Эшләр кая бара, аңлыйсыңмы? Дөнья кызу! Җан әрнүдән тора. Таш булсаң да, елый алмыйсың? Ташлар булып ташлар ыңгыраша,- Дөнья кара бара,...
Бар күңелсезлек нидән соң? Юк гадәти ямь бүген. Нәрсәдән бу? Мин беләм: бәйрәм бүген, бәйрәм бүген! Килми хат, котлау, гәҗиттер, һәр кеше хәйран бүген – Эшләми бер почта да: бәйрәм бүген, бәйрәм бүген! Ичмаса сериал...
Бала чактан сөйдем сине, Сөйде сине казакъ иле; Иркәләде тал-тирәге, Үзең сөйгән казакъ җире. Сөйде сине якты Җаек, Йөзде анда синең каек. Дулкыннары чайкалдылар «Апушым»,— дип, кочак җәеп. Җырлап үттең Җаек буйлап, Җаек ярларында уйнап....
Бронядай тышлы Тукай томы, Эчләрендә — яшен, ут, ялкын, — Дошманга — үч, дуска — дәрте аның, — Яратуы илен һәм халкын. Бронядай тышлы бу китапта Бишенче ел нуры, хисләре; Йөртте аны Ватан сугышында...
