Тукай турында галимнәр
Шигырь бәйрәме. Тукайның туган көне безнең көтеп ала торган көнгә әйләнде. Без һәр елны апрель аенда аның һәйкәле алдында җыелабыз. Һәр елны.Кирәк түгел төрле афишалар, Кирәк түгел төрле игъланнар, Бәйрәм икән, юбилее икән, Тукай үзе...
Минем берничә нигезгә баш иясем килә. Беренчесе — Кушлавыч, Тукай туган нигез. Шунда туган, шунда дөньяга килгән. Әтисе йорты, әнисе йорты. Ул нигез нинди генә булмасын: баймы, ярлымы — барыбер изге. Туфрагы изге.Тау башына салынгандыр...
Мөхәммәтгариф улы Габдулла Тукаев элекке Казан губернасы Мәңгәр волосте Кушлавыч авылында мулла семьясында туа. Бу — ярлы як. Ул елларда монда ачлык бик еш кабатлана. Габдулла «мулла семьясыннан» дигән исемне генә күтәргән. Биш айлык чакта...
Остазым Нил Гафур улы Юзиевнең якты истәлегенә багышлыйм. КЕРЕШ Соңгы елларда җәмгыятебез тормышында, бигрәк тә идеология өлкәсендә тирән үзгәрешләр барган вакытта татар әдәбият фәнендә дә иҗтимагый-мәдәни тарихыбызны һәм мирасыбызны өйрәнү, бәяләүдә үзенә бер яңарыш башланды....
Татар халкы үзенең тарихи яшәешендә ике мәртәбә Ренессанс дәвере үткән. Беренчесе – урта гасырларда, шәркый мөселман мәдәнияте белән берегеп үскән заманда. Вакыт ягыннан ул XII гасырның икенче яртысын – XVI гасырның беренче яртысын, ягъни әдәбиятыбыз...
XX гасыр башы – күп гасырлы татар әдәбияты тарихында Яңарыш дәверенең иң югары ноктасы. XIX гасыр урталарыннан мәгърифәтче галимнәребез, язучыларыбыз башлап җибәргән бу Яңарыш хәрәкәте ике гасыр чигендә Гаяз Исхакый кебек талантлы һәм фидакарь язучылар...
(Романтик тенденцияләр эволюциясенә карата) Габдулла Тукай — XX йөз башы татар әдәбиятында тәнкыйди реализм ысулы белән иҗат иткән шагыйрь. Я. Агишев, Р. Башкуров, М. Гайнуллин, И. Нуруллин, Г. Халит, Й. Нигъмәтуллина кебек әдәбиятчылар хезмәтләрендә...
Лак халкының күренекле язучысы, җәмәгать эшлеклесе Сәет Габиев халкыбызның сөекле шагыйре Габдулла Тукайны (1886—1913) борынгы Русьның мәшһүр җырчысы белән чагыштырып, «Идел елгасының бөек Бояны» дип атады*. (*Габиев Сеид. Памяти поэта Габдуллы Тукаева // Мусульманская газета....
(Мәкаләләр Тукай әсәрләренең ячылу (басылу) вакытларына нигезләнеп урнаштырылды) «Алла гыйшкына»«Алла гыйшкына» (1906) Җаек каласына Төркиядән килеп чыккан мөһәҗир шагыйрь Габделвәли (Әмрулла) белән тыгыз аралашкан, дус булган, госманлы әдәбияты, аерым алганда, Мөһәммәд Язычыоглуның «Мөхәммәдия»се, Әхмәд Биҗанның...
Матди байлык булдыручыларны – дөнья тоткаларын һәркайсыбыз белә: эшче, игенче. Бөтен кешелек аларга мәңгелек бурычта; вакыт-вакыт алар хезмәтен күрмәмешкә сабышу, санга сукмау зур гөнаһ; мондый мөнәсәбәт беркайчан да яхшы нәтиҗәгә китерми.Рухи азык булдыручыларны – ягъни...
