Тукай турында галимнәр

Халык хәтерли иде: Казандагы сукно фабрикасы эшчеләренең күтәрелешен, коллык газапларын, Бездна фаҗигасен…Ил өстендә һаман әле бөек демократ Герценның ялкынлы чакыру авазы чаң төсле шаулый иде: «Зиһен тарала, тамырларда кан ойый… Канга сусаган бу флигель-адъютантлар кайда...

Татар халкының бөек улы Габдулла Тукай, үзенең әдәби хезмәте ун елга да тулып житмәвенә карамастан, тагар әдәбияты күгендә мәңге сүнмәс нурлы кояш булып калды.Нәрсәдә иде соң Тукайның кече, һәм ни өчен ул татар хезмәт ияләренең...

Тукай үлүгә байтак еллар узган иде инде, ләкин аңа тулы рәвештә бәя бирүләр булмады, аны такдир итү, аның әдәбиятта тоткан урнын билгеләү күренмәде. Халык дошманнарыннан арынгач кына, халык үз шагыйренә тиешле бәяне бирүгә иреште.1938 елда...

Китап чыгаралар. Тәрҗемә иттерәләр. Казанда, Мәскәүдә бастыралар. Союзга керәләр. Тизрәк премия алырга тырышалар. Шагыйрьләр бер-берсен узарга теләп ярышалар. Алга-артка карамый чабалар. Дөнья куалар. Тормыш шундыйдыр инде ул. Яшь чакта үзем дә шулай булганмын, күрәсең. Хәзер,...

Абай шигырьләренең казакъчадан татарчага тәрҗемәләрен укып чыккач, үзеннән-үзе: нәрсә ул әдәбиятның нигезе һәм кем ул әдәбиятның нигезен салучы? — дигән сорау туды. Кайчандыр шундый уй Тукайдан соң да минем башка килгән иде. Пушкиннар, Шевченко, Абай,...

(Тәнкыйтьче Рафаэль  Мостафин  белән  әңгәмә) Р. М. Сибгат ага! Совет язучылары союзының илле еллыгы билгеләп үтелгән бу көннәрдә без, Ватаныбызның төрле милләт һәм төрле телдә сөйләшүче әдәбиятчылары, барыбыз да Горький исемен аерым бер хөрмәт һәм...

Әхмәт Фәйзи мартта туган. Аккош күле урманында умырзаялар чыгарга җыенган вакытта. Умырзаяларны күргән саен мин Әхмәт Фәйзинең күз карашларын исемә төшерәм. Безнең әдәбиятта Әхмәтләр күп. Әхмәт Фәйзи, Әхмәт Исхак, Абдулла Әхмәт, Әхмәт Юныс. Бүтәннәрдән аерылу...

Зур шәхесләрдән тора икән татар әдәбияты. Әхмәт Фәйзи иҗаты турында уйлана башлагач, шул фикер яңадан күңелгә килде. Язучыны мин колачлап карыйм. Сыямы ул минем колачка, юкмы? Зур шәхесләр, төрле шәхесләр. Прозасына, драматургиясенә әле бөтенләй кагылмыйм....

(Тукайның йөз еллыгында шигърият бәйрәмендә ясаган чыгыш) Алдан әзерләгән икенче бер чыгышым да бар иде. Әзер, язылган. Үземә ошый да кебек иде. Борчылмаска мөмкин, чык та укы шуны. Ләкин күңел һаман эзләнә. Нәрсәдер җитми, кайдадыр...

Татар халкының бөек шагыйре Габдулла Тукайга бүген йөз ел. Бүген бәйрәм, халык бәйрәм итә. Илдә яз, табигать бәйрәм итә. Мондый бәйрәмнәр тарихта күп түгел. Тукайның «Бәйрәм бүген» исемле бер шигыре бар. Күптән язылса да, ул...