ТАТ РУС ENG

Тукай даирәсе

Мөхәммәт ГАЛИ Шәриф Камал турында кайбер истә калганнар

Беренче тапкыр мин Шәриф ага Камалны 1914 нче елда Оренбургта (хәзерге Чкалов шәһәрендә) «Вакыт» газетасы редакциясендә күрдем. Ул вакытта мин «Хөсәения» мәдрәсәсендә укый идем. Шул елны Ш. Камалның «Хикәяләр төркеме» басылып чыкты. Анда кергән хикәяләрнең...

Р. ШӘЙМӘРДАНОВ, Ә. ХУҖИӘХМӘТОВ Һади Атласи (1876-1938)

1907-1909 еллардагы вакыйгалар Россия халыкларының милли мәдәниятләрен үстерүдә яңа мөмкинлекләр ачты. Болар татар халкының рухи мәдәнияте мисалында да яхшы күренә. Аның өчен бу чор үзенчәлекле бер яңарыш эпохасы булды. XX йөз башында җәмгыятьнең фән, мәдәният...

Р. ШӘЙМӘРДАНОВ, Ә. ХУҖИӘХМӘТОВ Фатыйх Кәрими (1870-1937)

Фатыйх Кәрими 1870 елда Әлмәт янындагы бер авылда гаять сәләтле, дин әһелләре арасында да аерылып торган кеше гаиләсендә туа. Атасы Гыйльман Кәрим бөек Мәрҗанинең яраткан укучыларының берсе була. Аның карашлары формалашуга Казан шәһәре башлыгының хатыны...

Р. ШӘЙМӘРДАНОВ, Ә. ХУҖИӘХМӘТОВ Мөхәммәтхан Фазлуллин (1883-1964)

Мәгарифебез тарихына профессор Мөхәммәтхан Фазлуллин талантлы педагог, тирән эрудицияле лингвист һәм ысулнамәче буларак кереп калган. Мөхәммәтхан Әшрәфҗан улы Фазлуллин 1883 елның 3 декабрендә хәзерге Яшел Үзән районының Эре авылында туган. Ул кечкенәдән үк тормышның ачысын-төчесен...

Р. ШӘЙМӘРДАНОВ, Ә. ХУҖИӘХМӘТОВ Нургали Нади (1882-1940)

Мәшһүр педагог Нургали Сибгатулла улы 1882 елның 20 августында Саратов губернасындагы Сөләй авылында дөньяга килә. Башлангыч белемне әти-әнисеннән һәм күрше Карлыган авылы мәктәбендә ала. Шуннан соң Дома һәм Пәлдәнгә мәдрәсәләрендә укый. 1894 елда 12 яшьлек...

Р. ШӘЙМӘРДАНОВ, Ә. ХУҖИӘХМӘТОВ Муса Биги (1875-1949)

Атаклы дин галиме, публицист, фәлсәфәче, җәмәгать һәм сәясәт эшлеклесе Муса Җаруллаһ Биги — танылган әдип Заһир Бигиевнең бертуган энесе. Ул Ростов-Дон шәһәрендә туган. Ростов-Донда, Казанда, Бохарада мәдрәсәләрдә укыганнан соң, Якын Көнчыгышта Мәккәдә, Мәдинәдә Каһирәдә, ә...

Р. ШӘЙМӘРДАНОВ, Ә. ХУҖИӘХМӘТОВ Йосыф Акчура (1876-1935)

Йосыф Акчура — татар халкының танылган иҗтимагый-сәяси эшлеклесе, галим, сәяси төркичелеккә нигез салучыларның берсе, татар һәм төрек милләтләренең барлыкка килүенә гаять зур өлеш керткән шәхес. Йосыф Акчура ата-бабалары Кырымнан Казанга күченеп килгән мәгълүм татар нәселеннән...

Р. ШӘЙМӘРДАНОВ, Ә. ХУҖИӘХМӘТОВ Җамал Вәлиди (1887-1932)

Җамал Вәлиди (Вәлидов Җамалетдин Җамалетдин улы) 1887 елның 2 октябрендә Апае авылында туган. Атаклы Иж-Буби мәдрәсәсендә белем алган, шунда ук мөгаллимлек эшчәнлеген дәвам итәргә ниятләгән. Ләкин 1911 елда мәдрәсәне патша хакимияте тар-мар иткәч, мөгаллим сыйфатында...

Р. ШӘЙМӘРДАНОВ, Ә. ХУҖИӘХМӘТОВ Хәсәнгата Габәши (1863-1936)

Хәсәнгата Мөхәммәт улы Габәши — күренекле җәмәгать һәм дин эшлеклесе, тарихчы галим, педагог, җәдитчелек хәрәкәтенең мәшһүр вәкиле — Казан өязенең Кече Салабаш авылында (хәзерге Татарстан Республикасы Биектау районы) указлы мулла гаиләсендә туа. Укырга-язарга өйрәнү, Коръән...

Р. ШӘЙМӘРДАНОВ, Ә. ХУҖИӘХМӘТОВ Габдулла Апанаев (1862-1919)

  Гомере буе үз халкы һәм Ватаны азатлыгы турында хыялланган, ләкин аны көтеп ала алмаган атаклы җәмәгать, сәясәт һәм дин эшлеклесе, талантлы публицист һәм җәдитче мөгаллим ул. Габдулла Апанаев 1862 елның 15 мартында (иске стиль...