ТАТ РУС ENG

Иҗат

*** (“Укыгыз, кызлар…”)

*** Укыгыз, кызлар, укыгыз! Күп хәлләрне белегез! Остабикәләрне ташлап, Мәктәпләргә керегез! Муллалар, сезне укытмыйча, Сезнең үзәккә үтәләр; Мәдрәсәдә яшь егетләр Сездәй кызны көтәләр. Конфет ашаган акчагыз Үз яныгызга калсын; Инлек-кершән акчалары Ваклап җыела барсын.  ...

Мәддахе Истамбул шагыйрьләре

Ушбулар язган шигырьнең бик кызык шигърияти: «Һа! Имеш, солтан, тәти, «Йолдыз» тәти, кызлар тәти!»   Мәддахе Истамбул шагыйрьләре — Истамбулдагы мәдхияче, мактап кына язучы шагыйрьләр.   («Мәддахе Истамбул шагыйрьләре». Мәддахе Истамбул шагыйрьләре. «Әлислах»ның 1908 елгы...

Әнә–менә

Әнә чүлмәк: аңар катык тутырган, Менә хәлфә: башы мантыйк тутырган. Әнә карга: мәчет өстенә кунган, Менә шәкерт: указлы мулла булган. Әнә чеп–чи бәрәңге кәлҗемәсе, Менә «Тәхрире мәрьәт» тәрҗемәсе. («Әнә-менә». — «Әдәбият»та (1909) басылган. Текст шуннан...

Сабын ашаганнар

(Хикәя) Казанның карт бер хәзрәтенең тиле-миле генә надан бер мәхдүме урамнан бара икән; шул вакыт бер тәрәзәдән берничә татар яшьләренең җыелышып күмәч белән сыр (эремчек) ашаганнарын күргән. Бу эш рамазан шәрифтә һәм дә көпә-көндез эшләнгәнгә,...

Ике хәзрәт вә извозчик

(Хикәя)   Ике хәзрәт фәкыйрь генә бер мужикта эчләре шартлаганчы ашап чыгалар да, икендегә җитешә алмабыз дипме, ни өчендер извозчик ялламакчы булалар. Берсе кычкыра: — Извозчик! Фәлән җиргә 15 тиен!— ди. Извозчик: — Юк, хәзрәтләр,...

Гаҗәп талантлар

(Истигъдаде фәүкылгадә) Һади Максудиның(1) — бик матур мәузугъ (тема)лардан бик тозсыз мәкаләләр язарга; Рәшит казыйның(2) — үз-үзен мактарга; Шәһидуллиннең(3) — игълан җыярга; Хәмзә ахунның(4) — донос ясарга; Вәли мулланың(5) — вәкыф малы ашарга; Чәйдәшевләрнең(6) —...

«Яшен» мәрхүм

«Яшен» мәрхүм үлем түшәгендә яттыкларында, бәндәләре хазир вә назир* идем. Бичараның актык сулышлары якыная иде. Мин, мөселман булдыгымнан, «Яшен» мәрхүмнең тере заманда динчеләрнең теңкәсенә тиеп үзәгенә үткәнгә, имансыз китүеннән бик каты куркып, бичараның янында һаман...

Кеше — хайваннар

Үрдәк — чапан эчендә симергән бай хатыныдыр. Ары да авып, бире дә авып, сатай-матай йөрер. Мәче башлы ябалак — татар суфи вә хафизыдыр. Үзенең ризыгын караңгыда гына табар. Күке — «Кәримев-Хөсәенев» ширкәтедер(1). Үзе оя ясамыйча,...

Керешү хотбәсе

Әлхәмде лимән халәкаль-инсанә минәт-таши вәттупрак. Вә зәййәнәһү билбаши вәлборный вәлколак. Вәлләгънәтел лиш шәйтан әлләзи зәййәнәл-болака «Билпьяныл хап»(1). Вә нәууарәл-Печән базарә биләнвагыйн нәҗасати вәлпычрак. Вә әмләә бәлдәтел Орски биәнвагый сәфсәтатин Әхмәд әл-Исхак(2). Вә бәшарә фирмәтел Кәримеф...

Акыллы башлар

Бер татар приказчигы: — Тамчы, тамчы тамар да күл булыр, — дип әйтте дә, ди, байның кассасын аз-азлап чиертергә тотынды, ди. Күп тә үтмичә, самавырчы малайлыктан «Печән базары бае»лыкка тәрәкъкый итте, ди. Бер татар бае:...