Тукай МАРИча
Шочмо йылме! Сылне да яндар ача-аван шомак! Тыланет кӧра илат тӱняште волгыдо ой-влак. Лай мутетым мурышко пыштен, авай шепкам рӱпшен, Кушмекем, ковай сӧрал йомак аланыш наҥгаен. Шочмо йылме! Курым-курымеш улат пелен йолташ, Шӱлыкет да куанет...
Кая шарлен увер вашкен: пайрем, пайрем вет таче! Кушеч еҥ-шамычын куан? Пайрем, пайрем вет таче! Лач таче кажне шулдыран, налеш шижмаш пиалым. Да веселан йоҥга йырваш: пайрем, пайрем вет таче! Ончем ал кечым: тӱсшым пуйто...
Йӱр ок йӱр гын, ок пелед пеледыш, огеш куш саска, Мом ышташ поэтлан, сылнымут ок шоч кунам ласкан? Умылат ты чыным: сылнылык кӱлеш керек-кунам, Байрон, Лермонтов да Пушкинат моктеныт спай тӱням. Тул йӧратымашын кӱзӧ шӱмым...
Тек пагыт толкын чалемда да шоҥгемда, Жап нелытын йымалне капемже сугырга, Чонемлан нигунам ом пу мый шӱкшемаш, Кодеш виян да самырык чон, курымаш. Почеламутын тул ила гын оҥыштем, Эше кучедалам, сеҥаш ом пу мый шкем,...
Мыйым чотак пагалет гын, шинчымаш аланым поч, Тӱвыратым пайле эн кугу поянлык гай тӱргоч. Тый мылам темлет: «Кӱлеш мо, пӱтынек чонем пуэм!» Огеш кӱл чонет, молан гын, тудын дене мом ыштем? 1907 Маричага С.Григорьева тәрҗемәсе...
(Лермонтов семын) Йолташ, йӧратымым кудалте да кораҥ, Кеч йырым-ваш тич сылне ӱдыр-влак. Ит поч тый нигунам шӱм-чон омсам, Да покто шке дечет шижмаш косам. Толеш йӧратымаш, ушетым авыра, Чонетым кепшылтен, вик тарзыш савыра. Толеш шижмаш,...
Мыланна пуста шомакым каласа чоя чоман: Кайыза султан дек, тыште огыда лий эрыкан! Шочмо мланде керек кочо, йот кундемыш она кай! Лу шпион олмеш ме лучкым тушто муына кӱ гай! Ойыртем могай: казак-влак чот нагайке...
Нӧргӧ годым каенам, вес пӱрымаш капкаш пурен, Но ужат: мый угыч толынам йӧратыме мур ден. Шочмо мланде, мӱндыр вер гыч шыматен, тугак ӱжеш, Шарнымашым туржын, пӧртылтен кундемышкем уэш. Тулык икшыве — мый тыште пиалемым ыжым...
Мо гын кӱлеш мылам? Кугу лӱман лияш, Арамак огыл куш чонем шона кӱзаш. Ужнем мый пиаланым шочмо калыкем, Да илыш йонталтшаш лач шошо толкын сем Татар-влаклан кертмемым пуэнам — пуэм, Татар улам, да тукымемым пагалем....
Цензурын кӱчшӧ йомын куш, Нужналык, тарзылык, кул уш? Торашке таче шакше пуш Мемнан дечын корангын! Татар, кеч руш, ончал йырваш: Права чылаштын иктӧр, раш. Могае эрык там улмаш Палат ынде пеш ямлын. Цензур пӧлка ок...
