Тукайга багышланган шигырьләр

Уфа күрә, ул Тукайны күрә, Күрә аны еллар үтәли. Татар-башкорт бәгыренә үтеп, Ишетелә Тукай ютәле. Ил афәттә чакта, шагыйрь — корбан, Ил чирләсә, шагыйрь ютәлли,— Ачы язмыш гел шагыйрьгә насыйп… Ник сайламый язмыш бүтәнне?! Язлар...

(Җитди шаяру) Утыз җиде яшьтә Пушкин үлгән, Егерме җиде яшьтә — Лермонтов. Күпме калды безнең яшьтәшләргә? — Һич тә булмый шуны онытып… Егерме җиде яшьтә Тукай киткән, Ә унҗиде яшьтә — Фидаи… Шагыйрьләрнең гомере кыска,...

Көтмәгәндә яңгыр түккән өчен, Сүгә-сүгә болыт ертыгын, Чыланудан качып, трамвайга, Болай гына кереп утырдым. Трамвайга кыйбла кирәк түгел, Аңа барыбер, кая барса да… Рельслардан чыгып булмый ла шул,- Китәр идек туры Арчага. Чабар идек Тукай...

Серләреңне аччы, Кабан күле, Сөйлә әле бөтен белгәнең, Яттан сөйлә Тукай шигырьләрен,— Шушы булыр иң зур бүләгең. Суларың да, әнә, кибеп бара, Аерылгансың инде елгадан. Болагың да соңгы мәлен көтә,— Яшел кәфененә уранган. Сөйләп калчы,...

Туган чакта — бөтенебез тигез. Ә үлгәндә? — Белмим ул ягын. Һәрбер аксак нигә Байрон түгел. Һәр саңгырау — түгел Бетховен? Һәр акыллы нигә бөек түгел, Һәрбер батыр — түгел Газинур? Һәр авыру Тукай булса...

Хуш, исән бул, Тукаемның җанын саклаган бина. Йөрәктәге тирән ярам бәлкем, бер төзәлер дә… тик кем генә җөрьәт итте Сиңа кул күтәрергә!? Кем уйлаган шагыйрь хакы булыр бары чүп диеп: Тукай өчен —  изге бина...

Бастым, Шагыйрь, җылы эзләреңә, Куып җиткәч гомер баешы; Ишетелә микән Итилләргә Типкәләнгән йөрәк тавышы? Музейларда күреп бабамнарның Җаны качкан сука-урагын, Телләремә терим күз яшеннән Саркымаган тере туфрагын. И уйландым каплаганда Җирне Гасыр кичләренең томаны,- Томаннарда...

Апрель-апрель инде: Йомшак җиле, чирәм исе белән Тәмам алгысыта күңелне. Апрель җитсә, татар әллә нишли: Үзе шигырь көйли, Үзе моңсу, үзе күңелле. Көйли “Туган тел”не, “Әллүки”не, “Шүрәле”не яки “Су анасы”н ала исенә. Шигъри җанлы халык;...

Жыелганбыз татар иленнән без. Һай! Туган илем, бигрәк матур телең! Үзәкләр өзелә, яңгыраса җырларың, Һай! Матур илем, бигрәк тәмле телең. Аңласыннар иде, киләсе яшьләрең. Чит-ят илләрдә без, телне сагынабыз Һәй! Татарларым, газиз туганнарым. Матур үз...

Мондадыр безнең бабайлар түрләре, почмаклары; Мондадыр дәртле күңелнең хурлары, оҗмахлары. («Пар ат»)* (*Поэма “Гөлләр елы” китабында (1988) “Без – Тукайлы халык!” (өлешчә), “Утлы еллар” китабында (2003) “Шагыйрь чишмәсе”, “Сөюемнән мин бер чибәр идем” китабында (2005)...