Тукай фәне
<…> Тукайның шәхесе белән таныш даирәләрдә йөргән кешеләрнең ишеткәннәре бардыр, ул хатын-кыздан кача, хатын-кыз булган мәҗлесләрдә булмаска тырыша иде. Гомумән дә күбрәк кешеле мәҗлесләрне сөйми торган, әүвәл танышкан кешеләрдән ятсына торган вә ятсынган кешеләреннән кача...
1908 нче елны шагыйремез Габдулла әфәнде Тукаев Галиәсгар әфәнде Камал җәнапләре берлә бергә икәү Мәкәрҗәгә килгәннәр иде. Алар Мәкәрҗәдә Тимерша әфәнде Соловьевның «Двухсветная» гостиницасына төшкәннәр икән. Безнең ул вакытларда спектакльләр сирәк куелганга, буш вакытларымыз күп...
* * * 1908 ел башларында Г. Тукай Мәскәүский урамда, аптека каршындагы йортның (хәзерге Киров урамы, 53 йорт) ишек алдына караган караңгы бүлмәсендә торды.Китап чыгаручылар аның әсәрләрен бастыру өчен үзара талашалар иде. Ләкин алар Г....
Мәрхүм 1907 нче елда Уральск шәһәреннән Казанга килгәндә, солдатка каралыр өчен дип туган авылы ягына кайтышлый килгән иде. «Болгар» номерларына төшкән икән. Мин дә ул вакыт Казанда «Болгар» номерларында тора идем <…>Числосы хәтеремдә юк, бер...
I Шагыйремез Габдулла Тукаев вафат булды.Бу мөхтәрәм затның вакытсыз дөньядан үтүенә, билгеле, кайгыручылар вә аның милләтенә күрсәтәчәк күп хезмәтләренең юлда калуына йөрәкләре әрнүчеләр әлбәттә күптер. Мин, Тукайның иске иптәшләреннән булганга, Тукайны мәңге сагынучылар нәзарына күңелемдә...
Әткәмез Габдулла Тукайны Кырлайдан 1897 елда алып кайтты булса кирәк. Габдулланың өстендә әүвәлдә нинди материалдан тегелгәне билгесез, кырык ямаулы бишмәт иде. Аягында иске оек-чабата. Башында тышы каешланып беткән куян бүрек иде. Әни мәрхүм: «Кара инде...
Мин Габдулланы мәктәпкә укырга кергән көннән башлап беләм. Мәктәпкә йөри башлаганда ул бик кечкенә иде. Укырга кергәч башта аны мин укыттым. Соңыннан гына ул муллага күчте. Укырга бик зирәк иде, ятлау куәсе бик көчле иде....
Татар халкы үзенең тарихи яшәешендә ике мәртәбә Ренессанс дәвере үткән. Беренчесе – урта гасырларда, шәркый мөселман мәдәнияте белән берегеп үскән заманда. Вакыт ягыннан ул XII гасырның икенче яртысын – XVI гасырның беренче яртысын, ягъни әдәбиятыбыз...
XX гасыр башы – күп гасырлы татар әдәбияты тарихында Яңарыш дәверенең иң югары ноктасы. XIX гасыр урталарыннан мәгърифәтче галимнәребез, язучыларыбыз башлап җибәргән бу Яңарыш хәрәкәте ике гасыр чигендә Гаяз Исхакый кебек талантлы һәм фидакарь язучылар...
(Романтик тенденцияләр эволюциясенә карата) Габдулла Тукай — XX йөз башы татар әдәбиятында тәнкыйди реализм ысулы белән иҗат иткән шагыйрь. Я. Агишев, Р. Башкуров, М. Гайнуллин, И. Нуруллин, Г. Халит, Й. Нигъмәтуллина кебек әдәбиятчылар хезмәтләрендә...