Тукай фәне
Исмәгыйль ага Рәмиев белән якыннан танышуым алтмышынчы еллар урталарына туры килә. «Совет әдәбияты» журналында аның патша Россиясе заманында югары белем алуга ирешкән татар яшьләре турында күләмле бер хезмәте басылып чыккан иде. Унтугызынчы йөздә генә дә...
Галимнәребез бәян итүенчә, узган гасыр башында җирле рус зыялылары арасында татар әдәбияты белән кызыксыну арта. Казанда керәшен мәктәбендә татар теле дәресләрен укыткан Николай Ашмарин 1901 елда «Очерки литературной деятельности татар-мухамедан в 1880-1895 гг.» дигән китабын...
Сәхнә түрендә — Тукай портреты. «Ачыйк күңелләрне ак нур белән…» исемле китап күргәзмәсе, «Мин Тукайга киләм» дигән баш астында укучыларның Тукай әкиятләре буенча ясалган рәсемнәре. Өстәлгә Тукай китаплары, кара савыты, каурый куелган. Азан тавышы...
(«ХХ йөз башы татар поэзиясе» җыентыгыннан) Тик фәкать милләткә хезмәткә мәхәббәт бәндә (Бәндә — миндә.) бар.Г. Тукай Габдулла Тукай ятим үскән. Ятимлеге җыеп калдырган хисе аны өзлексез борчып тора:Ниләр күрсә бөтен үксез — барын...
(«ХХ йөз башы татар поэзиясе» җыентыгыннан) Өч гасыр дәвамында күрсәткән рәхимсезлекләре өчен оялыпмы, тарих, ниһаять, татарларга да мәрхәмәтлек күрсәтә: аз гына арада, беркадәр генә булса да, ирек биреп ала. 1905 елгы бөтен Россиядәге кубарылыштан...
(«ХХ йөз башы татар поэзиясе» җыентыгыннан) Татар әдәбияты тарихында XX йөз башы нинди урын тота? Бу — бик колачлы сорау. Аңа җавап биргәндә, әдәбиятыбыз тарихының борынгы һәм урта гасыр дәверен, XIX йөзне күздән кичерергә...
(Казан: Таткнигоиздат, 1956) ЭЧТӘЛЕК Тукай — революцион демократ шагыйрь >>> Әдәбиятта халыкчанлык турында Тукай >>> Тукай эстетикасы һәм рус әдәбияты >>> Тукайның әдәби-тәнкыйть принциплары >>> Тукайның әдәби пародияләре >>> Тукай тәнкыйтендә...
(Тукай эстетикасы турында мәкаләләр җыентыгыннан) Татар совет әдәбият белемендә Тукайның иҗтимагый позициясе инде билгеләнде. Ул революцион демократизм позициясендә торучы шагыйрь итеп карала. Ләкин Тукайның революцион демократ буларак формалашуының конкрет барышы мәсьәләсендә фикер башкалыклары бар әле....
(Тукай эстетикасы турында мәкаләләр җыентыгыннан) Тукайның дөньяга карашы үсү белән беррәттән һәм, шуңа бәйләнешле рәвештә, аның әдәби-эстетик карашлары, аерым алганда, әдәбиятта халыкчанлык турындагы фикерләре билгеле бер үсеш кичерде.Югарыда әйтелгәнчә, Тукай әдәбиятка XIX йөз татар мәгърифәтчелеге...
(Тукай эстетикасы турында мәкаләләр җыентыгыннан) Тукай эстетик принципларының формалашуында роль уйнаган факторларның тагын берсе — рус классик әдәбияты.Тукайның рус әдәбияты белән таныша башлавы аның Уральскида яшәгән чорына туры килә. 1897—1898 еллар чамасында («чамасында» дибез, чөнки...
