Иҗат

Мужикның урманда балта тотып барганын бер яшь Агач күрде дә, Мужикка кычкырып: — И Агай! Зинһар, хәлемә мәрхәмәт итеп, минем тирә-ягымдагы карт Агачларны кисә күр; мин, алар каплап торганга күрә, якты дөньяны күрә алмыйм вә...

Көтүче, Идел янына утырып, яңагына таянып, үзенең кайтмаска югалган бер малы тугрысында моңланып-моңланып җырлап утыра иде. Бичараның күптән түгел генә бер сөекле Бәрәне Иделгә баткан иде. Көтүченең бу зарларын тыңлап торган кечкенә генә бер Күл,...

Ерак җирләрдән килеп, Каракош илә хатыны бер кара урманга кереп, бер карт имәнгә оялап, бөтен гомерләрен шунда үткәрмәкче булдылар. Бервакыт үзләре сайлап тапкан бер карт имәнгә оя ясап, җәй буе шунда балалар үстерергә уйладылар. Боларның...

Кайсыдыр бер өйдә бер Сыерчык бар иде. Үзе сайрау һөнәрендә начар булса да, бик гакыллы вә фи керле булганлыгыннан, сайравының начарлыгыны яшерә аладыр иде. Шул ук өйдә бер Мәче баласы да булып, Сыерчык монып илә...

Ниндидер бер кош Аулаучы, урманнардан, куаклыклардан аулап, берничә Сандугач тоткан иде. Мискинчекләрне һәркайсын үз өендә сайратыр өчен, почмакларда асылган читлекләргә ябып куйды. Бу бичараларның сайрар һәм кәефләнер урыннары куаклар башы иде. Инде зинданга ябылгач, сайрау...

Көчле булмактан гакыллы булмак кат-кат артыктыр. Моңар ышанмаган кеше, менә бу хикәячекне укыгач, гакылның артыклыгына канәгать хасил итәр. Бер Аучы үзенең авын агачлар арасына җәеп, нинди булса да табыш көтеп торганда, яңлыш үзе Арыслан тырнагына...

Күке, ботакка кунып, бик хәсрәтләнеп вә моңаеп кына утыра иде. Моның болай күңелсезләнүен икенче ботакта утырган Күгәрчен күргәч: «И Күке дуст! Ни эшләп болай мискинләнеп, кайгырып утырасың? Әллә якты җәй көннәре үтеп, караңгы көз көннәре...

Ике Күгәрчен ике туган шикелле гомер итәләр иде. Боларның берсе икенчесеннән башка ашамыйлар да, эчмиләр дә иде. Берсен бер җирдә күрсәң, икенчесе, билгеле, шунда. Боларның куанычы да, кайгысы да уртак иде. Бу рәвешчә торганлык берлә...

Бервакыт Аккош, Чуртан, Кыскыч — өчесе бер йөккә җигелеп, аны алга алып бармакчы булдылар. Болар өчесе дә тиреләреннән чыгарлык булып, көчәнеп тарталар, ләкин йөк һаман да кузгалмый. Бу йөк аларга, бәлки, авыр да булмас иде,...

Бүре падишаһ Арысланнан Сарыкларга башлык булырга риҗа итте. Һәм Төлке дустының тырышлыгы аркасында, Бүренең гарзы хале ана Арыслан (сәййидәтес-солтан) аркылы Арысланга җиткән иде. Арыслан, әлбәттә, Бүренең кан эчкүче залимлеген күп ишеткән булырга кирәк: тиз генә...