Иҗат

Нихәл, мөсафир әфәнде, безнең шәһәр сезгә охшаймы? —    Шәһәреңез яхшы, әмма сасысыннан борынны тотып йөрергә кирәк икән. —    Борынны тоту гына түгел, кайвакыт монда колакны да томалап йөрергә тугъры килә. —    Ул ни дигән сүз...

Хәзрәт, кул бирергә килгән идек. Ни нәрсәләр хаҗәт булыр икән, ни кушасыз? —    Киемнәреңезе  чишенеп,  берәм-берәм   бәнем   сохбәтемә керүеңез лязем улыр! Беренче шарты… Бай, иртәгесен хатыны янына кергәч: —    Нихәл, ишетәмсең, хәзрәт ишан нәрсәләр кушты?...

Мәскәү. Төрмәләр һәм полицейский участоклар аз булганлыктан, һәммә школа вә гимназияләрне вакытча төрмә ясаячаклар имеш. Оренбург. Яңа чыга башлаган вакытларында, гәзитә хәерче капчыгы түгел, дип назланган бер гәзитә хәзер махсус хәерче капчыгы ясаган имеш. Икмәк...

Казан. Бер ломовой извозчик муллалыкка урын эзли, яхуд мөәззинлеккә. Татар гәзитәләрен яхшы укый. Сүгенергә бик оста. Адресы: редакция гәзит 17 нче октябрь. Казан. Галим муллалар җыйналып, мөселманнарның алга китүләре шәригатькә хилаф икәнлегенә күп китапларга карап...

—    Бу кем, мулла түгелме? Номерга хезмәтче хатынны чакырып тора. —    Әйе шул,  мулла!   Ушбу татар  хатыны  хезмәткә кергәннән бирле, һәркөн безгә килеп юынадыр.

Ике башлы, алты аяклы, астында ияр, артында мылтык, чаба да, бии дә, кем сөякләре шытырдый…

Бер таланган, ертык вә ямаулы киемнәр кигән кеше кечкенә бер савыт аракы алып, бөкесен чыгармак өчен, кул учына бәрер. Моны күргәч сатучы марҗа: —    И сез!.. Монда эчәргә ярамый. —    Ни өчен? —    Яңа закон...

—    Сәфәреңез мөбарәк улсын! Каю шәһәрәчә варасыз? —    … шәһәренең мәдрәсәсенә варамыз. —    Рәхмәт, борадәр, гыйлемне шулай эзләмәк тиеш, анда барып укуыңыза ничә ел булды? —    Бу барышым тугызынчы сәнә ула, хәтме көтеб итүгәчә янә...

Һәр кая карасаң, бер гыйбрәт күрмәк мөмкиндер. Ләкин безнең халыкта сукырлык бар. Ләкин, ниндәен сукырлык булсын, күзләре бар ич, дип әйтүчегә җавабында әйтермез: дөрест, безнең халыкта күз бар, әмма ул күз илә файдаланырга кирелекләре бик...

Оренбургта чыккан «Вакыт» гәзитәсенең 1 нче номеры идарәмезгә килде. Бик яхшы күренде. Бәһасе бер еллык 4 рублядер. «Вакыт» гәзитәсендә Уральскидә нәшер улынан безим «Әлгасрел җәдит» журналының табгысы нәфис улдыгы хакында хәбәр вирдеге соңында, мөндәриҗаты хакында...