Тукай даирәсе
Татар буржуазиясенең XIX йөз ахыры-ХХ йөз башы иҗтимагый-мәдәни үзгәрешләрдәге төп роле ачык билгеле. Мәгариф өлкәсендәге җәдиди реформаларны, милли матбагачылык, татар газета-журналларын булдыруны, милли әдәбият һәм сәнгать үсешен нәкъ менә татар сәүдәгәр-сәнәгатькәрләре финанс тәэмин иткәннәр. Татар...
Татар җәмгыяте XIX йөз ахыры-ХХ йөз башында әлегә кадәр күрелмәгән зур үсеш кичерә. Бу яңарыш, алгарышны һәрбер өлкәдә күрергә мөмкин. Әлбәттә инде, бу күтәрелешнең матди нигезен тәэмин иткән татар хәйриячеләренең эшчәнлеге билгеләми мөмкин түгел. Алар...
1905 елгы җилләр белән әдәбият мәйданына килеп, соңыннан татар әдәбиятының гомуми үсешендә әһәмиятле роль уйнаган әдипләр арасында Фатих Әмирхан исеме аеруча хөрмәт белән яд ителергә тиеш. Таныйк, бу олуг шәхесебезгә без әле лаеклы игътибарыбызны биреп...
Әдәби осталыгы, иҗатының байлыгы, сүз сәнгатендәге кабатланмас үзенчәлеге ягыннан Ф.Әмирхан замандашлары Г.Тукай, Г.Камал, М.Гафури, Г.Ибраһимов кебек талантлар белән иң алгы сафта тора. 1905 елгы революция җилләре белән әдәбиятка килгән язучы татар халкының азатлык көрәше тарихында,...
Мәгълүм ки, 1917 елгы инкыйлабка чаклы патша хөкүмәте татар халкының мәгариф вә мәдәният эшләренә акча сарыф итмәгән. (Миссионерлык хаҗәтләрен күздә тотып ачылган бер дистә чамасы «Русско-татарская школа» белән христиан диниләрен әзерләүче семинарияләрне исәпкә аласы килми.)...
Галимҗан Ибраһимовның бер әсәр каһарманы, үз чордашлары хакында сөйләгәндә, «без түбәннән күтәрелдек» дигән тирән мәгънәле сүз әйтә. Дөрестән дә, тормышның төбеннән, бик түбәннән күтәрелгән шәхесләребез гасыр башында ишле булган. Аларның янәшәсенә Тукайны да, гади бер...
Яшьлек елларында язмыш мине Оренбург өлкәсенең Орск шәһәренә юллады. Соңыннан бу чор «Хрущев тудырган хөрлек заманы» дип билгеләнде. Күпләребезне ятим иткән канлы сугыш, аннан соңгы авыр һәм ачлы-туклы дәвер артта кала, онытыла барган чак. Авыл,...
Гасыр азагы җиткәндә үткән тормышка яңадан әйләнеп карау мөмкинлеге тудырылды. Элек эшләнгән хезмәтләрнең байтагын хәзер «яңа иләктән иләргә» күнегеп барабыз. Шунда, кызып китеп, киләсе гасырга алып керердәй кайбер уңышларыбызны да юкка чыгарырга теләк белдерүчеләр очраштыргалый...
Төрки-татар дөньясының күгендә якты йолдыз булып балкыган хатын-кызлар исемлеге шактый зур. Моңа инану өчен унтугызынчы гасырның икенче яртысына караган мисалларга күз салу да җитә. Әйтик, Түбән Идел буйларында яшәгән Газизә Сәмитова шигырь һәм бәетләр яза,...
Без үскәндә авыл картлары: «Дөнья күләсә, бер әйләнә, бер баса»,— дип кабатларга яраталар иде. Чынлап та шулайрак икән ич: кеше тормышта диңгез дулкынында чайкалгандай чайкала — бер өскә күтәрелә, бер бата. Бигрәк тә тормыш диңгезенең...
