Иҗат
Бу нинди йөрәкләрне тетрәтә торган тавыш икән? Сур мөгезеннән* чыккан аваз һәр җакларда яңгырап, төшсез чикләвек шикелле, кешесез вәйран калган таш пулатлар, биек сарайлар, һәрберсе бер сур булып, чын сур илә җаваплашалар. Яшеннәр — һәлакәт...
Барча кошның да үзенчә сайравы бар, шигъре бар. Карга, мескин, җырлый белми, кычкыра тик: «кар» да «кар»! («Карга». — «Күңел җимешләре»ндә (1911) басылган. Текст шуннан алынган. (Чыганак: Әсәрләр: 6 томда/Габдулла Тукай. – Академик басма....
Йокы Ал аякларга башын куйган да йоклый, төш күрә; Төштә дә тычкан, күсе халкы белән ул эш күрә. Бер күсе йөгрә, имеш тә, бу куган төсле була Һәм куып җиткән дә муйныннан буган төсле була....
Шома тормыш юлында гизгәнеңдә яңлышып тайсаң, Йөзеңнең дәфтәренә син хатаән кер вә тап салсаң, «Кабахәт», «бәдбәхет», «җүнсез» кеби күп ямьсез ат алсаң, Сине ташлап бөтен дөнья, үзең ялгыз фәкать калсаң, — Белеп тор: мин чыгармын...
*** Төркия янгын эчендә: монда ут һәм анда ут; Анда дерзиләр кабынган, монда сүнсә — арнаут. («*** («Төркия янгын эчендә: монда ут һәм анда ут…»)». «Ялт-йолт»ның 1911 елгы 20 нче (1 гыйнвар) санында имзасыз басылган. Беренче...
Кашың кара — кәкере, буең зифа — бөкере; Кайдан чыгып бәла булды җәдит каһәр төшкере? Алмагачта алма сирәк, җыеп ашарга кирәк; Җәдитләрнең башлыкларын җыеп асарга кирәк. Бакча эчендә пар каен, яра яфрак ел саен; Кочак-кочак...
(Русчадан) Электә бер кешедә бар иде киң бит, зур ындырдай, Аның нәкъ уртасында бер борын һәм зур чөгендердәй. Тәкәббер бу борын, китми исе һич башка мәхлукка; Олугълыкны сөя торган, чөя торган үзен күккә. Борын...
Бакчы аучыга, Кош аулаучыга: Шактый читен эш — Арый, талчыга. Йөгрә дә чаба Кич-иртә бердәй; Маңлайдан ага Тирләр яңгырдай. Очадыр үрдәк,— Тизрәк бул, тизрәк: Китмәсен ерак, Ат мылтыкны, ат! Атты, шарт итте, Каты җил чыкты,...
Ала карга, кара козгын әрсезләнә, тук була; Һинди мәдрәсә салганда, Рәшит — мәчет Токиода. Ике туры ат уйныйдыр, муйны кыйгач буйлыдыр; Әфьюн, каптырма үтмәгәч, «Карга» язып уйныйдыр. Кәримевләр Шакирҗаны унбиш төрле хат таный; Бу дөньяда...
(Федоровтан мокътәбәс) Галибанә яктырып, әкрен генә ал таң ата; Моңланып, хәсрәтләнеп, ялкау гына ак ай бата. Бер-бер артлы юк булып, күкләрдә йолдызлар сүнә; Таң җиле куйды исеп, яфраклар аз-аз селкенә. Пәрдәдән чыкты, ачылды ямь-яшел кыр...
