ТАТ РУС ENG

1909

Гашыйк

Син күрерсең бу кешене: күп вакыт уйный, көлә, —     Ул, шулайтеп, халәте рухын яшермәкче була. Белмичә, «уйный» диләр, эчтән ниләр уйлаганын;     Сизмиләр — чыкмый төтен тышка — мәхәббәт янганын! Ул шаярганда, кисәктән, керсә...

Төрекчәдән («Сөйгәнеңне мин кочам дип…»)

Сөйгәнеңне мин кочам, дип, дошманым көлгән була;     Белми: җанаш кайгысы һәр кич кочагымда куна.   («Төрекчәдән («Сөйгәнеңне мин кочам…»)». — «Әлислах»ның 1909 елгы 21 июль (68 нче) санында «Гъ.Т.» имзасы белән басылган, «Әдәбият»ка (1909)...

Ачы хәкыйкать

(«Бакырган»нан) Татар бае — бөлгүче,     Төрмәләргә кергүче; Гомер буе ни кыйлган —     Шунда мәгълүм булгучы. Бай чагында көлгүче,     Гайбен-нисен күргүче; Табылмыйдыр мескинне     Тугъры юлга сөргүче. Бай ул ялгышмый, диләр,     Һәр...

Гомер хакында

Бик күңелсез бер начар журнал — гомер, Анда, әлбәт, баш мәкалә мал ирер. Мал ирер — «Мал, байлык тәшкил итәр» мәгънәсендә. («Гомер хакында». — «Яшен»нең 1909 елгы 10 нчы (24 июнь) санында «Ачы хакыйкатьләр» дигән...

Бәгъзе зыялыларымыз

Татар  халкы  арасында  хисапсыз  күп  зыялылар, Сирәк ләкин, дөрест әйтсәм, кешелекле хәялылар. Әгәр күрсәң кызарган йөз аларда, бер дә алданма: «Оялгандыр» димә яңлыш, «җибәргәндер» дисәң, — әүля! Бәгъзе — кайбер. Хәялы – ояты, вөҗданы булган...

Эштән чыгарылган татар кызына

(«Зиләйлүк» көенә) Сөялгәнсең чатта баганага,     Яфрак төсле сары йөзләрең; Кызганмыйча күңлем чыдый алмый:     Бигрәк моңлы карый күзләрең. Атылган кош, адаштырган эттәй,     Үткәннәргә мәэюс карыйсың; Күрәм, ике ирнең селкенәдер:     Кайсы татар баен...

Ике кояш

Күр: ничек, иртә кояш чыкса, җиһанда нур тула, —     Һәр күңелләр нурланадыр, чыкса Гыйззәтуллина. Бу икәүгә Тәңре биргән бертигез зур мәртәбә:           Берсе уйный күк йөзендә, берсе уйный сәхнәдә.   («Ике кояш». «Мәдхия» исеме...

Киңәш («Ялангач калдыйсәң…»)

Ялангач калдыйсәң син һәр җәһәттән фазлы Тәңридән. Мыраулый башла бик ямьсез, алып үрнәк Бәширидән.   Калдыйсәң — калдың исә. Фазлы Тәңридән — Тәңре мәрхәмәтеннән. («Киңәш («Ялангач калдыйсәң…»)». — «Яшен»нең 1909 елгы 9 нчы (21 май)...

Гаилә тынычлыгы

Әгәр булсын дисәң, бер йорт эче шау-шу вә җәнҗалсыз: Ире булса сукыр, ул җитми, — булсын һәм хатын телсез.   («Гаилә тынычлыгы». — «Яшен»нең 1909 елгы 9 нчы (21 май) санында «Ачы хакыйкатьләр» дигән гомуми...

*** («Ничек тормак тиеш, дустым? — дисеңме…»)

                      *** Ничек тормак тиеш, дустым? дисеңме, — Шулай тор: бик кысып тот син кесәңне. Һаман сак бул, кара ул як, бу якны; Хосусан сак тоту лазем колакны. Хосусән — бигрәк тә, аеруча. Лазем —...